بسیاری از ما حداقل یک بار از خودمان پرسیده‌ایم که «نشستن صحیح‌» موقع مطالعه و درس خواندن دارای چه ویژگی‌هایی است؟ حتی بعضی از ما بسیار تلاش کرده‌ایم تا حالت نشستن خودمان را تغییر بدهیم، اما در این کار موفق نشده‌ایم. محققان می‌گویند که تغییر حالت نشستن می‌تواند یکی از سخت‌ترین ترک عادت‌ها در زندگی انسان‌ها باشد. با این‌حال،‌ آنان تاکید می‌کنند که چنین تغییری واقعا لازم است و اصلاح عادت‌های مطالعه، کاری است که واقعا ارزش دارد.

نشستن صحیح و دانش‌آموزان

دکتر شارما (رادیولوژیست برجسته) می‌گوید: «دانش‌آموزان معمولا با پیامدهای پس از نشستن نادرست مواجه می‌شوند و از این پیامدها رنج می‌برند. آنان عمدتا موقع درس خواندن، حالت خمیده و قوزکرده به بدن خودشان می‌دهند، و تمرکزشان بر کتاب یا کامپیوتر جلوی روی‌شان، حواس آنان را از توجه به حالت نشستن پرت می‌کند». به‌گفته این متخصص،‌ درد در ناحیه کمر و گردن، از رایج‌ترین دردهایی است که بسیاری از دانش‌آموزان را آزار می‌دهد. دکتر شارما، نکات زیر را برای نشستن صحیح موقع مطالعه و درس خواندن توصیه می‌کند:

هنگام نگاه کردن به صفحه کتاب یا صفحه کامپیوتر، سر باید در موقعیت صاف و طبیعی قرار بگیرد، نه به سمت پایین یا به سمت بالا. تنفس عمیق موقع مطالعه نیز از کارهای مهمی است که معمولا فراموش می‌شود. وقتی پشت میز می‌نشینید، شانه‌ها باید ریلکس باشند و آرنج‌ها نیز روی دسته‌های صندلی قرار بگیرند. صفحه کتاب، ‌دفتر، جزوه یا حتی کامپیوتر برای مطالعه، باید در فاصله طبیعی با چشم‌ها قرار بگیرد. درواقع،‌ دانش‌آموز برای خواندن کلمات نباید به چشم‌ها یا گردن خودش فشار بیاورد. نشیمن‌گاه‌های مناسب: صندلی و میز دکتر وینود سوکها (جراح ارتوپد در بیمارستان Apollo) می‌گوید: «یک صندلی راحت و مجهز، صندلی‌ای است که فشار را از پشت کمر بگیرد و درنتیجه نشستن و درس خواندن را برای دانش‌آموزان راحت‌تر کند. پس والدین باید در انتخاب صندلی و میز مناسب برای مطالعه، کاملا با دقت عمل کنند». ویژگی‌های میز و صندلی مناسب به ترتیب زیر هستند:

صندلی باید شرایط کاملا راحتی برای کمر فراهم کند و قابل تنظیم نیز باشد.

دانش‌آموز برای نشستن روی صندلی نباید به سمت جلو خم شود. درواقع،‌ کمر دانش‌آموز باید انتهای صندلی را لمس کند. اگر نشستن به این حالت روی صندلی امکان‌پذیر نباشد، باید سراغ صندلی دیگری بروید.

ارتفاع صندلی باید قابل تنظیم باشد و پاها نیز به‌راحتی روی زمین قرار بگیرند. این شیوه نشستن، از خم شدن و قوز کردن جلوگیری می‌کند.

صندلی باید دسته‌های مناسبی برای استراحت آرنج‌ها داشته باشد، چون عضله‌های ساعد و آرنج موقع مطالعه به آرامش نیاز دارند.

میز

فضای زیر میز باید برای قرار گرفتن زانوها کاملا راحت باشد تا دانش‌آموز بتواند در فاصله‌ای نزدیک به میز بنشیند.  میز مطالعه باید بزرگ باشد تا همه وسایل مطالعه روی آن قرار بگیرند و دانش‌آموز بتواند به تمام وسایل مورد نیازش سریعا دسترسی پیدا کند. ارتفاع میز مطالعه باید طوری باشد که دانش‌آموز برای درس خواندن مجبور نشود به سمت عقب یا به سمت جلو خم شود. نور مناسب برای مطالعه بیشتر افراد شنیده‌اند که مطالعه در اتاق کم‌نور، اثرات مخربی برای دامنه بینایی دارد، اما هنوز هم این نکته را جدی نمی‌گیرند. دکتر راجا آناند (چشم‌پزشک) می‌گوید: «نور نامناسب در اتاق مطالعه می‌تواند تمرکز بر صفحه کتاب یا دفتر را بسیار سخت کند.

درس خواندن در این حالت، تعداد پلک زدن در هر دقیقه را کاهش می‌دهد و درنهایت چشم‌ها را خشک می‌کند. سردرد نیز از پیامدهای دیگر مطالعه در اتاق کم‌نور است». این چشم‌پزشک به دانش‌آموزان توصیه می‌کند که علاوه بر تنظین نور اتاق، ‌حتما از چراغ مطالعه برای درس خواندن استفاده کنند.

آشنایی با طرز نشستن صحیح برای دانش‌آموزان